Etnometodologia, najogólniej mówiąc, jest orientacją badawczą nauk społecznych skupiającą się na analizie tzw. życia codziennego (potocznego), której celem jest wykrycie metod (zasad), dzięki którym ludzie sami porządkują swój świat społeczny oraz wzajemne interakcje.
Etnometodologia wywodzi się z nurtu symbolicznego interakcjonizmu, fenomenologii oraz perspektywy życia społecznego postrzeganego jako teatr.
Etnometodolodzy uważają, że porządek życia społecznego nie jest wynikiem czynników zewnętrznych (obiektywnych), lecz ład społeczny konstruowany jest lokalnie, w sposób nieuświadomiony przez wytwarzające go jednostki. Założenia generujące dany porządek są oczywiste dla danej grupy społecznej i przyjmowane bezrefleksyjnie. Głównym celem badań etnometodologicznych jest właśnie wykrycie tych założeń. Najłatwiej jest zaobserwować owe zasady leżące u podstaw formowania lokalnego świata społecznego w sytuacji podważającej model ogólnie przyjętej rzeczywistości.
Etnometodolodzy wyrażają przekonanie, że ład życia społecznego nie jest wynikiem działań zewnętrznych lecz jest wytwarzany lokalnie w ramach sytuacyjnie uwarunkowanych działań społecznych i interakcji. Najbardziej istotne jest to, jak jednostki same tworzą, podtrzymują, potwierdzają, zmieniają lub negocjują swoje poczucie zewnętrznej rzeczywistości.
Etnometodolodzy w swych badaniach skupiają się przede wszystkim na badaniu języka i rozmów z codziennego życia, ujawnianiu ukrytych w potocznych konwersacjach sensów, milcząco przyjmowanych przez uczestników za wspólne, bez których rozmowa nie mogłaby się udać.
Etnometodologia wychodzi z założenia, że ludzkie działania determinowane są przez sytuację oraz jej kontekst. Komunikacja między danymi jednostkami możliwa jest dzięki milcząco przyjętemu założeniu, że interpretują otaczającą rzeczywistość w podobny sposób, że gdyby zamienili się swoimi rolami społecznymi – porozumienie było by w dalszym ciągu możliwe. A każda interakcja, która wykorzysta owe nieuświadomione reguły i zakończy się sukcesem, utwierdza jednostki w przekonaniu, że ta rzeczywistość jest im wspólna i intersubiektywna.
Etnometodologia odwołuje się także do języka, którym dana społeczność porządkuje rzeczywistość. Rozbicie codziennej, znanej potocznej rzeczywistości umożliwia uchwycenie metod, którymi dane jednostki usiłują uporządkować sytuację, w której się znaleźli.
Źródło:
Garfinkel H., Studia z etnometodologii, Warszawa 2007.
Turner J.H., Struktura teorii socjologicznej, Warszawa 2004.
Tags: zagadnienia