Haft kaszubski to technika zdobienia tkanin pochodząca z regionu Kaszub. Istnieje wiele szkół haftu kaszubskiego, elementem wiążącym jest kompozycja kolorystyczna oparta na siedmiu podstawowych kolorach. W hafcie kaszubskim występują zazwyczaj motywy roślinne zaczerpnięte z przyrody; łodygi, listki, kwiaty (bratki, chabry, dzwonki, niezapominajki, róże, lilie) i owady (pszczółki i żuczki). Nieroślinnymi elementami haftu są: gwiazda morska, serce, słońce oraz sieć. Występują motywy obce takie jak granat, tulipan, palmety i akant.
Kolorystyka haftu kaszubskiego składa się z siedmiu kolorów: niebieskiego w trzech odcieniach (jasnoniebieski, niebieski, granat), czerwonego, żółtego, zielonego oraz czarnego.
Historia haftu kaszubskiego związana jest z klasztorem norbertanek w Żukowie oraz benedyktynek w Żarnowcu. Przy klasztorach działały szkoły świeckie dla dziewcząt z magnackich i szlacheckich rodzin. Oprócz czytania i pisania uczono tam również szycia i zdobienia strojów. Dominującym elementem w hafcie były ornamenty przejęte z innych filii tych zakonów w Europie, ale uczennice za zgodą siostry zakonnej mogły wprowadzać motywy własne.
Do naszych czasów nie zachowały się tradycyjne stare hafty ludowe z Pomorza. Początek współczesnemu haftowi kaszubskiemu dali Teodora i Izydor Gulgowscy z Wdzydz Kiszewskich. Teodora Gulgowska z wykształcenia plastyczka tworzyła własne kompozycje z motywów, które zdobiły skrzynie, krzesła, kołyski, meble, ceramikę, obrazy na szkle oraz złotogłowia. Stworzone kompozycje z elementów kaszubskich przenosiła na płótno. Nie ograniczały ją reguły kolorystyczne, oprócz kompozycji jednobarwnych tworzyła również hafty w dziesięciu kolorach. W 1906 r. Teodora zorganizowała dla miejscowych dziewcząt, trwający cztery tygodnie, kurs hafciarski.
Gulgowscy pojawiali się na wystawach sztuki ludowej ze swoją twórczością. Otwarcie przyznawali jednak, że hafty wykonywane przez ich uczennice nie są ludowe i nie stanowią ich kopii.
Szkoły haftu kaszubskiego:
1. Szkoła wdzydzka
2. Szkoła żukowska
3. Szkoła pucka
4. Szkoła wejherowska
5. Szkoła borowiacka
6. Szkoła chojnicka
7. Szkoła kociewska
8. Szkoła tucholska
9. Szkoła słupska
Tags: sztuka