Nazwa oczepiny pochodzi od czepca – nakrycia głowy, które nosiły zamężne kobiety zamiast panieńskiego wianka. Oczepiny to stary obrzęd w którym Panna Młoda przechodziła ze stanu panieńskiego w zamężny. Odbywały się zazwyczaj o północy, kiedy Pannę Młodą prowadzono do bocznej izby śpiewająć przy tym pieśń „Oj, chmielu, chmielu”. Następnie druchny ściągały wienieć Panny Młodej, skracano jej włosy. Na koniec starsze kobiety, zazwyczaj mężatki nakładały czepiec na głowę Młodej Pani. Czepiec jest symbolem małżeństwa – wykonany z białego płótna oraz pięknie haftowany.
Oczepinom towarzyszyły różne zwyczaje. Czasem Panna Młoda uciekała przed założeniem czepca.
Dziś zakładanie czepca zastąpiło rzucanie welonem i muszką. Tradycja mówi, iż szczęśliwe osoby, które złapią atrybuty weselne w najbliższym czasie wezmą ślub.